Vragen op verjaardagen en organisatieveranderingen

Blog gepubliceerd op www.ambt24.nl op 27 oktober 2014.

“Kun je niet even zorgen dat er nu eindelijk iets gebeurt met (vul een onderwerp naar keuze in)?” of “Hoe zit het nu precies met die nieuwe metrolijn, wanneer gaat die nou rijden?” Zo maar twee vragen die wij –in verschillende vormen- bij nagenoeg elke verjaardag wel een keer te horen krijgen. Er bestaan in de maatschappij verschillende verwachtingen ten aanzien van de overheid en dus ook ten aanzien van een ambtenaar. Deze verwachtingen veranderen in de tijd ook nog eens doorlopend en variëren per persoon en situatie. Hoe kan een ambtenaar zijn of haar rol binnen deze complexe en dynamische omgeving zo goed mogelijk invullen?

Het gekke is dat deze vraag vaak niet gesteld wordt, impliciet blijft of onbeantwoord blijft. In het publieke domein wordt vaak een oplossing gezocht op structuurniveau. Bijvoorbeeld door het herijken van doelstellingen en het herstructuren of kantelen van de organisatie om deze beter aan te laten sluiten op de wensen van de buitenwereld. De vraag is wat er dan wezenlijk verandert voor de publieke professional. Als er aandacht voor het individu is dan zie je regelmatig dat er sprake is van een normatieve benadering. Bijvoorbeeld door te beschrijven hoe het functieprofiel van deze “nieuwe”, “ideale” ambtenaar eruit ziet en welke gedragingen hierbij passen.

Wij juichen toe dat deze aandacht voor het individu er meer en meer is. Het functieprofiel van de ambtenaar kan houvast bieden, onder andere door het benoemen van vereiste competenties en inhoudelijke expertise waarover een professional met bijvoorbeeld een leidinggevende in gesprek kan gaan. En voor deze leidinggevende biedt het houvast bij werving, selectie, coaching en beoordeling. Zo een functieprofiel houdt echter lang niet altijd rekening met de uiteenlopende beelden en verwachtingen die bestaan over het zijn van een ambtenaar.

Gelukkig wordt er in de wereld van bestuurskunde al meer dan 150 jaar nagedacht over deze thema’s en kunnen ambtenaren van nu daar gebruik van maken. Op basis van een aantal bestuurskundige concepten, zoals het Weberiaanse denken over de bureaucratie, het New Public Management dat via bedrijfsmatige denken de overheid wilde moderniseren en de nu opkomende ideeën over bijvoorbeeld de netwerksamenleving en samen sturen (soms gedefinieerd als Whole of Government of Collaborative Government), kan een aantal ideaaltypische beelden van ambtenaren worden onderscheiden.

Met behulp van ideaaltypische beelden van de overheid en de daarbij horende ambtenaar kun je als ambtenaar inzicht krijgen in je eigen aannames en overtuigingen ten aanzien van je rol. Daarbij kan je dit ook gebruiken om aannames en verwachtingen te leren herkennen bij collega’s, leidinggevenden, opdrachtgevers en burgers. Zo wordt een nieuw kader geboden voor het handelen.

Dit conceptuele model kan helpen om zelf bij te dragen aan een verandering binnen een grote organisatie door binnen de eigen invloedssfeer stappen te maken op weg naar de ideale ambtenaar. Bovendien kunnen deze inzichten ook helpen om beter antwoord te geven op al die vragen op verjaardagen.

RONALD DERKS (www.ronaldderks.nl) is ambtenaar bij de gemeente Rotterdam en trainer, coach en spreker.

BAS VAN LEEUWEN (www.basvanleeuwen.nl), is ambtenaar bij de gemeente Amsterdam, gemeenteraadslid in Haarlem en trainer, adviseur en spreker.

Beiden hebben in 2012 de Master of City Administration bij de Nederlandse School voor Openbaar Bestuur afgerond. Hun afstudeeronderzoek vormt de wetenschappelijke basis van de door hun ontwikkelde training ‘Op weg naar de ideale ambtenaar’.

Ideale Ambtenaar ook tijdens Ambt24

ambt24

 

Het zijn turbulente tijden in gemeenteland. Technologische ontwikkelingen en organisatorische veranderingen brengen gemeenten in beweging. Deze ontwikkelingen zijn van invloed op de dienstverlening van gemeenten, de interne organisatie en vragen om een nieuw type medewerker: ondernemende medewerkers die slim omgaan met kennis, samenwerken en weten te verbinden.

Hoewel… ben jij het daar wel mee eens? Of zijn volgens jou andere vaardigheden van belang? Duidelijk is dat overheid en hun omgeving veranderen, maar welke (nieuwe) vaardigheden moeten ambtenaren zich eigen maken? En wat betekenen de veranderingen voor het vakmanschap van een ambtenaar? Precies die vragen komen op 11 en 12 november aan de orde tijdens het 24uurs evenement Ambt24. Aan de hand van workshops, lezingen en presentaties gaan we op zoek naar een antwoord op de vraag: ‘hoe beweegt het vakmanschap van gemeenteambtenaren?’.

Tijdens het evenement doen we verschillende gemeenten aan, want niet elke gemeente is hetzelfde en niet elke vakman worstelt met dezelfde vraagstukken. De 24 uur staan symbool voor de moderne ambtenaar, die door Het Nieuwe Werken kan werken waar en wanneer hij dat wil. Met Ambt24 leggen we de focus op gemeenteambtenaren, maar ben jij werkzaam bij de overheid en enthousiast? Dan ben je ook van harte welkom!

Tijdens het Lagerhuis-debat op 12 november staat het vakmanschap van de ambtenaar centraal. De ochtend wordt begeleid door Ronald Derks en Bas van Leeuwen die garant staan voor een energieke, interactieve bijeenkomst met veel aandacht voor het individu, maar ook reflectie op het proces.

Met hun workshop Op weg naar de Ideale Ambtenaar hebben zij de afgelopen twee jaar honderden ambtenaren geholpen met een frisse en waarderende blik naar hun eigen rol te leren kijken. Bas en Ronald zetten deelnemers graag tot denken aan door bestaande opvattingen te betwisten of op een nieuwe manier te benaderen. Daarbij staat het individu altijd centraal en wordt aan de hand van 150 jaar bestuurskunde in vogelvlucht en een aantal interactieve werkvormen conceptueel denken omgezet in praktisch handelen.

 

Ideale Ambtenaar in de lucht!

De ideale ambtenaar heeft eindelijk zijn eigen website! Als jij op zoek bent naar een instrument om zelf te ontdekken hoe jij binnen jouw eigen omgeving de ideale ambtenaar kunt worden, dan ben je hier aan het juiste adres.

Met de workshop Op weg naar de Ideale Ambtenaar hebben Ronald Derks en Bas van Leeuwen de afgelopen twee jaar al honderden ambtenaren geholpen met een frisse en waarderende blik naar hun eigen rol te leren kijken. Bas en Ronald zetten deelnemers graag tot denken aan door bestaande opvattingen te betwisten of op een nieuwe manier te benaderen. Daarbij staat het individu altijd centraal en wordt aan de hand van 150 jaar bestuurskunde in vogelvlucht en een aantal interactieve werkvormen conceptueel denken omgezet in praktisch handelen. Voor meer informatie over mogelijkheden om de workshop te volgen, klik hier.

Ronald Derks & Bas van Leeuwen